Αγία Κυριακή

Η Αγία Κυριακή είναι οικισμός και έδρα της ομώνυμης Τοπική Κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Λασιώνος, του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ηλείας, στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Πριν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία και νομό Ηλείας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Πελοποννήσου.

Δυτικά, κάτω από το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, βρίσκεται το σπήλαιο του Αρμακιανού η Αγίου Μαρκιανού εντός των ορίων της Κοινότητας Αγίας Κυριακής σε υψόμετρο 1065 μέτρων περίπου, ακριβώς κάτω από την κορυφή (Κονιάκος) της οροσειράς Αγίας Παρασκευής. Είναι ένα από τα σημαντικότερα και σπουδαία σπήλαια της ορεινής Ηλείας, οι προσπάθειες που γίνονται από φορείς και συλλόγους για την ανάδειξη του και επισκεψιμότητα του είναι σε θετική κατεύθυνση για την περαιτέρω αξιοποίηση του. Φημολογείται ότι ήταν παλιό μοναστήρι και οι καλόγεροι το εγκατέλειψαν λόγω της υγρασίας που υπάρχει. Διακοσμημένο από τρεις όμορφες κουρτίνες από σταλακτίτες και σταλαγμίτες που στολίζουν το χώρο του σπηλαίου, καθώς και με τις ομορφιές της της γύρω περιοχής συνδυάζουν ένα υπέροχο περιβάλλον για τον επισκέπτη.

Μέχρι το 1955 η Αγία Κυριακή ονομαζόταν Κέρτιζα. Κατά την απογραφή του 2011 βρέθηκε να έχει 78 κάτοικους ως μόνιμο πληθυσμό.

Η Αγία Κυριακή βρίσκεται στην ΒΑ. Ηλεία, σε ορεινή θέση του όρους Λάμπεια, στον επαρχιακό δρόμο προς τον Ερύμανθο. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 7,501 τ.χλμ., και μέσο σταθμικό υψόμετρο 940 (ο 3ος σε υψόμετρο οικισμός της Ηλείας). Απέχει από τον Πύργο 50 χλμ. περίπου, προς τα ΒΑ.

Ο οικισμός είχε αναγνωριστεί από το 1835 και μέχρι το 1930 ανήκε στο νομό Αχαΐας και Ήλιδος, ως Κέρτιζα. Στις 20/09/1955 πήρε τη σημερινή του ονομασία. Με το ΦΕΚ 224Α – 04/12/1997, ο οικισμός αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγίας Κυριακής και προσαρτήθηκε στο δήμο Λασιώνος. Με το ΦΕΚ 87Α – 07/06/2010 αποσπάστηκε από το δήμο Λασιώνος και προσαρτήθηκε στο δήμο Αρχαίας Ολυμπίας.